Sławosz Uznański-Wiśniewski poleciał w Kosmos. Co będzie robił w przestrzeni kosmicznej?

Sławosz Uznański-Wiśniewski, rocznik 1984 jest drugim w historii Polakiem, który poleci w kosmos. Inżynier i specjalista od promieniowania, wybrany jako astronauta rezerwowy Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), weźmie udział w misji Ax-4 o kryptonimie IGNIS, organizowanej przez Axiom Space. Planowany pobyt na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) potrwa dwa tygodnie.

Miejsce startu i środki transportu

Start misji zaplanowano z Kennedy Space Center na Florydzie. Astronautów wyniesie na orbitę rakieta Falcon 9, a załogową kapsułę Dragon dostarczy firma SpaceX należąca do Elona Muska. Lot został opóźniony kilkukrotnie – pierwotnie planowany był na 29 maja, ale z powodu usterek technicznych i złej pogody termin przesuwano, aż ostateczny lot 11 czerwca odwołano z powodu wycieku ciekłego tlenu.

Wraz z Polakiem na pokładzie znajdą się:

• Tibor Kapu (Węgry),
• Shubhanshu Shukla (Indie),
• Peggy Whitson (USA) – była astronautka NASA i rekordzistka w długości pobytu na ISS (675 dni).

Naukowe wyzwania Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w Kosmosie

Misja została możliwa dzięki współpracy ESA, Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA), która dołączyła do ESA w 2012 roku. Koszt całej misji to 65 mln euro i obejmuje przygotowania, szkolenia, eksperymenty naukowe i działania edukacyjne.

Lista eksperymentów zaplanowanych przez załogę Ax-4 obejmuje blisko 60 projektów pochodzących z 31 krajów. Uznański-Wiśniewski ma przeznaczyć aż 20 godzin na działania edukacyjne POLSA. Eksperymenty obejmują:

• testy fizjologiczne, biologiczne i medyczne (wpływ mikrograwitacji na kości, tkanki, mikrobiom i psychikę),
• badania nad promieniowaniem,
• testy komputera Leopard ISS wyposażonego w algorytmy AI,
• badania niesporczaków i drożdży z ich genem,
• sprawdzanie zachowania glonów wulkanicznych,
• testy z falami mózgowymi,
• eksperyment z kołyską Newtona w stanie nieważkości.

Wśród przedmiotów zabranych przez polskiego astronautę na pokład znalazły się m.in. liofilizowane pierogi, naszywka z kombinezonu Mirosława Hermaszewskiego, kopie dzieł Kopernika i Curie, wiersz Wisławy Szymborskiej oraz partytura mazurka Chopina.

Eksperymenty edukacyjne

Uznański-Wiśniewski czterokrotnie połączy się z Ziemią w ramach działań edukacyjnych. Uczniowie z Warszawy i Łodzi będą mogli zadawać mu pytania, natomiast w Rzeszowie i Wrocławiu odbędą się audycje radiowe z jego udziałem. POLSA planuje również szereg działań po powrocie astronauty na Ziemię, by popularyzować wiedzę o Kosmosie.

Życie na orbicie

Na ISS Uznański-Wiśniewski nie będzie miał wiele czasu dla siebie – jego ciało będzie monitorowane przez liczne czujniki. Na orbicie brak grawitacji wpływa na każdą codzienną czynność: od spania w śpiworze przymocowanym do ściany, po korzystanie z toalety, która oczyszcza i recykluje płyny fizjologiczne.

Konieczność unikania błędów to kwestia przetrwania – zbyt swobodna kropla wody mogłaby spowodować zwarcie. Astronauci musieli trenować każdą czynność, od otwierania puszki po zamykanie włazów, zarówno w USA, jak i w Niemczech oraz Japonii.

Kim jest Sławosz Uznański-Wiśniewski?

To nie pilot, lecz inżynier – specjalista od promieniowania, który pracował przy projektowaniu satelitów i tworzył elektronikę odporną na promieniowanie dla CERN i Wielkiego Zderzacza Hadronów. W CERN przepracował niemal dekadę, w tym dwa lata jako inżynier odpowiedzialny za pracę akceleratora. Prywatnie jest mężem Aleksandry Wiśniewskiej, posłanki Koalicji Obywatelskiej.

Ile zarobi Sławosz Uznański‑Wiśniewski

Większość czynnych astronautów znajduje się w grupie płacowej GS-13, co oznacza, że ich roczne wynagrodzenie waha się od około 81 do 105 tysięcy dolarów, czyli między 296 a 384 tysiące złotych. Ci, którzy mają większy staż lub pełnią bardziej odpowiedzialne role – na przykład dowódcy załóg lub specjaliści o wysokich kwalifikacjach – mogą osiągnąć poziom GS-14. Na tym etapie zarobki zaczynają się od około 96 tysięcy dolarów i mogą sięgnąć nawet 125 tysięcy rocznie, co przekłada się na ponad 450 tysięcy złotych.

Sławosz Uznański‑Wiśniewski nie zarabia wcale astronomicznych kwot – jego miesięczna pensja brutto według unijnej skali wynosi od 6 000 do 10 000 € (czyli około 24 000–40 000 zł), uzależniona od etapu kariery – 6 000 € na starcie, 7 700 € po szkoleniu i 9 000 € po misji, co przekłada się na 25 000–42 500 zł miesięcznie

Dodatkowo przysługują mu różne benefity, takie jak dodatki na dzieci, relokację, misje zagraniczne oraz pakiet ubezpieczeniowy. Mimo prestiżu zawodu astronauty, realne wynagrodzenie w ESA okazuje się raczej solidne niż spektakularne.

Ogromna szansa dla Polski

Poprzedni lot Polaka w kosmos odbył się 28 czerwca 1978 r. Sławosz Uznański-Wiśniewski to nowe pokolenie – urodził się sześć lat po tamtym wydarzeniu. Jego misja ma inspirować młodych i pokazać, że Polska nie tylko obserwuje kosmos, ale też aktywnie w nim uczestniczy.

Zobacz także: Sławosz Uznański-Wiśniewski pokazał zdjęcia ze ślubu! Suknia panny młodej zachwyca