Ten polski hit zna każdy. Mało kto wie, że powstał przypadkiem w kawiarni
Piosenka "Czy te oczy mogą kłamać", stworzona przez Agnieszkę Osiecką i Jana Pietrzaka, stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych utworów w historii polskiej muzyki. Opowiada o skomplikowanych relacjach miłosnych, zaufaniu i poszukiwaniu szczęścia mimo życiowych trudności. A jakie były kulisy powstawania utworu?

- Redakcja
Niektóre piosenki mają w sobie coś magicznego – wystarczy kilka pierwszych nut, by przenieść się w czasie i poczuć emocje, które towarzyszyły nam przy ich pierwszym odsłuchu. Jednym z takich utworów jest "Czy te oczy mogą kłamać", piosenka, która od dekad porusza serca słuchaczy. Jej niezwykła historia, głęboki tekst autorstwa Agnieszki Osieckiej i niepowtarzalna interpretacja Jana Pietrzaka sprawiły, że na stałe wpisała się w kanon polskiej muzyki. Co sprawia, że ta melodia wciąż jest aktualna i budzi tak silne emocje?
Historia powstania piosenki "Czy te oczy mogą kłamać"
Utwór wykonywany przez zespół Raz, Dwa, Trzy powstał w 1965 roku, a jego autorką tekstu była Agnieszka Osiecka, jedna z najbardziej cenionych polskich poetek i autorek piosenek. Muzykę skomponował Jan Pietrzak, który jednocześnie był jednym z pierwszych wykonawców tej kompozycji. Piosenka szybko zyskała popularność i stała się klasykiem polskiej muzyki.
W latach 60. w warszawskiej kawiarni "Antyczna" często spotykali się artyści, dyskutowali, żartowali i tworzyli. Przy jednym z takich spotkań doszło do słynnej wymiany zdań między Agnieszką Osiecką a Janem Pietrzakiem. W trakcie gorącej dyskusji na temat filmu czy książki, Osiecka zaatakowała Pietrzaka, a ten, by rozładować napięcie, zrobił lekkiego zeza i rzucił żartobliwie:
Popatrz, czy te oczy mogą kłamać?
Osiecka natychmiast wychwyciła potencjał tej frazy. Zaintrygowana, natychmiast odparła:
To jest świetny pomysł na piosenkę. Ja ci go napiszę!
Jak obiecała, tak zrobiła. Znała Pietrzaka dobrze, wiedziała, czego oczekuje jako szef kabaretu Pod Egidą. W ciągu zaledwie dwóch dni stworzyła tekst, który stał się jednym z najbardziej znanych utworów w historii polskiej muzyki.
Tekst utworu doskonale oddaje emocje, jakie towarzyszą ludziom w relacjach miłosnych – od zaufania, przez zwątpienie, aż po próbę ponownego otwarcia się na miłość. O czym dokładnie opowiada tekst "Czy te oczy mogą kłamać"?
Zobacz także: "I Found Someone". Jak Cher przekształciła nieznany utwór w megahit lat 80.
Analiza tekstu Agnieszki Osieckiej i muzyczne interpretacje
Słowa piosenki "Czy te oczy mogą kłamać" są niezwykle poetyckie, a jednocześnie proste i przejmujące. Osiecka w swoim charakterystycznym stylu opisuje miłość dwojga doświadczonych przez życie ludzi – kobiety z przeszłością i mężczyzny po przejściach. Już pierwsze linijki tekstu zrobiły na Pietrzaku ogromne wrażenie:
A gdy się zejdą raz i drugi kobieta z przeszłością, mężczyzna po przejściach
Pierwotnie artysta planował przekazać utwór innemu wykonawcy, jednak ostatecznie zdecydował, że zaśpiewa go sam. Melodię skomponował przy gitarze, nadając jej charakter lekko pastiszowy, w stylu apaszowskiego tanga. Z czasem zmienił interpretację i wykonywał utwór już na poważnie, co nadało mu zupełnie nową głębię emocjonalną.
Choć Jan Pietrzak pierwotnie wykonywał utwór solo, to prawdziwą popularność piosenka zdobyła jako duet. Pierwszą znaną parą wykonawców byli Krystyna Sienkiewicz i Bogdan Łazuka, którzy zaprezentowali piosenkę w teatrze Syrena.
Z czasem utwór doczekał się licznych interpretacji, m.in. w wykonaniu artystów i zespołów takich jak:
- Raz Dwa Trzy – melancholijna, refleksyjna aranżacja,
- Biedrzyńska-Zamachowski – klasyczna, aktorska interpretacja,
- Steczkowska-Domogarow – egzotyczna, międzynarodowa wersja,
- Zamachowski-Machalica – humorystyczna odsłona utworu.
Dzięki kolejnym interpretacjom piosenka zyskała nowe życie i nieustannie dociera do nowych pokoleń.
Zobacz także: "Małgośka" Maryli Rodowicz: Historia powstania kultowego hitu PRL